Ekonomi

Küresel Piyasalarda Kararsız Seyir!

Küresel piyasalar, ABD’nin uygulamaya koyacağı gümrük tarifelerinin muhtemel etkileri ile ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında planlanan görüşmenin sonuçlarına dair belirsizlikler nedeniyle dalgalı bir seyir izliyor.

Küresel piyasalarda, ABD’nin gümrük tarifeleri konusundaki adımları ve ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleştirilmesi beklenen görüşmeye dair belirsizlikler, piyasalarda dalgalı bir seyri beraberinde getiriyor. ABD’nin uygulamaya koyacağı tarifelerin küresel piyasalar üzerindeki etkisi ile ABD-Rusya hattında gerilimin tırmanabileceği yönündeki endişeler, haftanın başında görülen iyimserliğin zayıflamasına yol açarken, ABD Başkanı Trump, Oval Ofis’te düzenlediği bir imza töreninde gazetecilerin Rusya-Ukrayna süreciyle ilgili sorularını yanıtladı. Trump, ateşkesle ilgili Putin’e tanıdığı sürenin sonunda ne olacağına ilişkin soruya “Bu durum ona kalmış. Ne söyleyeceğini göreceğiz. (Şu ana dek) Hayal kırıklığına uğradım.” ifadelerini kullandı.

Liderler arasında bir görüşme yapılabileceğine yönelik haberlerin ardından Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Putin ile Trump arasında önümüzdeki günlerde bir görüşme gerçekleştirilmesi konusunda tarafların anlaştığını ve hazırlıkların başladığını bildirdi. Putin ise Kremlin Sarayı’nda BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan’ı ağırlarken, gazetecilere yaptığı açıklamada, Trump ile görüşme için Birleşik Arap Emirlikleri’nin uygun bir yer olduğunu dile getirdi.

Analistler, küresel tarifelerin ekonomiye etkilerine ilişkin belirsizliklerin sürdüğü bir dönemde, ABD-Rusya arasındaki tansiyonun yükselme ihtimalinin yatırım kararlarını etkileyebileceğine ve güvenli limanlara olan yönelimi artırabileceğine işaret etti.

Öte yandan Trump, ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılacak olan Adriana Kugler’in yerine Ekonomik Danışmanları Konseyi Başkanı Stephen Miran’ı aday gösterdiğini açıkladı. Miran’ın, 31 Ocak 2026’ya kadar görevde kalacağı belirtilirken, bu süreçte kalıcı aday belirlenmesine yönelik çalışmaların sürdüğü kaydedildi. Bununla birlikte, gelecek dönem Fed Başkanlığı için birçok ismin gündeme geldiği, mevcut Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller’ın isminin sıkça öne çıktığı görüldü. Waller’ın faiz indirimi yanlısı duruşu, Fed’in para politikalarında gevşeme beklentilerini artırdı.

Fed yetkililerinin mesajları da yakından izlenirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerinin geçici olup olmayacağına dair şüphelerin bulunduğunu belirtti ve bu yıl için yalnızca bir faiz indiriminin muhtemel olduğunu ifade etti.

Makroekonomik veriler tarafında, ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 2 Ağustos’la biten haftada 226 bine yükselerek beklentilerin üzerine çıktı. Tarım dışı iş gücü verimliliği ikinci çeyrekte yüzde 2,4 artarken, birim emek maliyeti ise yüzde 1,6 artış gösterdi.

Tüketici Beklentileri Anketi’ne göre, kısa vadeli enflasyon beklentisi temmuz ayında yüzde 3,1’e yükseldi. Kurumsal cephede ise Trump, ithal çiplere ve yarı iletkenlere yaklaşık yüzde 100 gümrük vergisi uygulanacağını ancak ABD’de üretim taahhüdünde bulunan şirketlerin bu tarifeden muaf tutulacağını açıkladı. Bu açıklamanın ardından Nvidia hisseleri yüzde 0,8, Broadcom hisseleri yüzde 0,7 ve AMD hisseleri yüzde 5,7 değer kazandı.

Apple’ın ABD’de 100 milyar dolarlık yeni yatırım açıklamasıyla hisseleri yüzde 3,2 artarken, Trump’ın, Intel CEO’su Lip-Bu Tan’ın istifasını istemesi sonrası Intel hisseleri yüzde 3,1 düştü. Tan’a yönelik istifa çağrısı, Senatör Tom Cotton’un Çin bağlantılarına yönelik endişeleri dile getirmesinin ardından geldi.

Tahvil piyasasında ise alışlar etkili oldu. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,24’e gerilerken, yeni günde yüzde 4,25 seviyelerinde işlem görüyor. Dolar endeksi iki günlük düşüşün ardından yüzde 0,1 artışla 98,2 seviyesinde. Altının ons fiyatı, Fed’in faiz indirimi beklentisiyle yüzde 0,8 artarak 3.396 dolara çıktı. Şu sıralarda yatay seyrediyor. Brent petrolün varil fiyatı ise 66,1 dolar seviyelerinde.

New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,08, Dow Jones yüzde 0,51 değer kaybederken, Nasdaq yüzde 0,35 yükseldi. ABD endeks vadeli kontratları yeni güne pozitif başladı.

Avrupa borsaları ise İngiltere hariç yükselişle kapandı. ABD'nin gümrük tarifeleri ve jeopolitik riskler Avrupa piyasalarında etkisini gösterirken, İsviçre’nin ABD ile görüşmelerinden olumlu sonuç çıkmaması gelecek döneme dair riskleri artırdı.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizini 25 baz puan indirerek yüzde 4’e çekti. BoE Başkanı Andrew Bailey, enflasyonda geçici artış olabileceğini belirtti. FTSE 100 endeksi yüzde 0,69 düşerken, DAX 40 yüzde 1,12, CAC 40 yüzde 0,97, FTSE MIB 30 ise yüzde 0,93 yükseldi. Avrupa vadeli endeksleri güne pozitif başladı.

Asya borsalarında ise karışık bir seyir görülüyor. Japonya’nın ABD ile yürüttüğü ticaret müzakerelerine dair haberler izlenirken, Japonya Dışişleri Bakanlığı, Akazawa’nın ABD’ye otomobil ve parça tarifelerinin düşürülmesine yönelik kararname yayımlanması çağrısında bulunduğunu bildirdi.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) toplantı özetinde, ekonomik toparlanmanın ılımlı devam ettiği belirtilirken, ABD tarifelerinin etkilerinin ölçülmesi için birkaç ay daha gerektiği kaydedildi. ABD ekonomisinin olumsuz etkilenmemesi durumunda, Japonya’da BoJ’un mevcut "bekle-gör" tutumunu yıl sonunda bırakabileceği ifade edildi.

Japonya’da hanehalkı harcamaları haziranda yıllık bazda yüzde 1,3 artarken, aylık bazda yüzde 5,2 azaldı.

Asya’da kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 yüzde 2,3 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 artarken, Hong Kong’da Hang Seng yüzde 0,8 ve Güney Kore’de Kospi yüzde 0,6 geriledi.

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi ise günü yüzde 0,50 yükselişle 10.956,05 puandan tamamladı. VİOP’ta BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat, akşam seansında yatay seyirle 12.371,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 düşerek 40,6060 seviyesinden kapanırken, bugün açılışta yüzde 0,2 artışla 40,7030 seviyesinde işlem görüyor.

Analistler, yurt içinde finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları, yurt dışında ise Çin'in ikinci çeyrek cari işlemler dengesinin takip edileceğini belirtti. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.000 ve 11.100 direnç, 10.900 ve 10.800 puan ise destek seviyeleri olarak öne çıkıyor.