İtalya Ulusal Astrofizik Enstitüsü’nden Eloisa Poggio liderliğindeki ekip, Samanyolu’nun dış diskinde bulunan yaklaşık 17 bin genç dev yıldız ve 3 bin 400 değişken (Cepheid) yıldızın hareketlerini inceledi. Araştırma, yıldızların yukarı ve aşağı yönlü hızlarında düzenli bir “dalga hareketi” olduğunu ortaya koydu.
Bilim insanları, bu hareketi göle atılan bir taşın ardından su yüzeyinde oluşan halkalara benzetti. Dalganın genliği, yani yukarı ve aşağı yönlü salınım miktarı, galaksi merkezinden uzaklaştıkça artıyor.
Bu kozmik dalgayı tetikleyen olayın kaynağı kesin olarak bilinmese de, araştırmacılar en güçlü ihtimalin Samanyolu’nun hâlen etkileşimde olduğu Sagittarius cüce galaksisi olduğunu düşünüyor. Uzmanlara göre bu küçük galaksi, Samanyolu diskinin içinden geçmiş olabilir; tıpkı bir gölete atılan taş gibi, galaksi boyunca dalgalar oluşturmuş olabilir.
Gaia verileri, Samanyolu’nun düz ve sakin bir yapıdan ziyade eğrilmiş ve dalgalı bir disk yapısına sahip olduğunu bir kez daha doğruladı. Araştırmacılar, “Elde edilen bulgular, galaksi merkezinden dışa doğru yayılan dikey bir dalga olduğunu gösteriyor,” ifadesini kullandı.
Bu dalganın galaksinin gaz tabakasında başlayıp genç yıldızlara da aktarılmış olabileceği düşünülüyor. Bilim insanları, 2026’da yayımlanması planlanan Gaia’nın dördüncü veri seti (DR4) ile dalganın kaynağını daha net incelemeyi hedefliyor. Poggio, “Bu dalganın Sagittarius galaksisiyle mi, yoksa daha küçük yapılarla mı bağlantılı olduğunu anlamak için çok daha geniş veriye ihtiyacımız var,” dedi.
Yeni bulgular, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlandı ve Samanyolu’nun hâlâ dinamik, yaşayan bir galaksi olduğunu bir kez daha ortaya koydu.