Gündem

Ticaret Bakanlığı, Gümrükte Yapay Zekâ Destekli Dönüşüm Başlatıyor

Ticaret Bakanlığı, gümrük işlemlerinde dijital teknolojiler ve yapay zekâ uygulamalarını devreye alarak verimliliği yükseltmeyi planlıyor. Bu kapsamda, tarife tespitinden araç giriş-çıkış süreçlerine kadar birçok alanda işlemleri kolaylaştıracak adımların yıl sonuna kadar hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “2025 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu”nda, ticaretin düzenlenmesi, geliştirilmesi ve kolaylaştırılmasına yönelik çalışmaların sürdüğü belirtildi. Uluslararası ticaretin daha hızlı ve güvenli yürütülmesi, işletmelerin rekabet gücünün artırılması ve tüketici haklarının korunması amacıyla yıl sonuna kadar bazı çalışmaların tamamlanması ve yeni uygulamaların devreye alınması öngörülüyor.

Bu çerçevede, yerli üreticiyi haksız rekabete karşı korumak ve piyasanın dengeli işlemesini sağlamak amacıyla yürütülen nihai gözden geçirme soruşturmalarından en az 14’ünün yıl sonuna kadar sonuçlandırılması hedefleniyor. Tarımsal ürünlerdeki gelişmelerin de yakından takip edileceği, yerli üretim, dış ticaretin gelişimi ve gıda fiyatları dikkate alınarak gerekli görülmesi halinde gümrük vergilerinde düzenlemeler yapılabileceği kaydedildi. Ayrıca Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık ile yapılan anlaşmalar kapsamında mısır için tarife kontenjanlarının aralık ayında dağıtılacağı bildirildi.

Bakanlık tarafından 2022’de ihracatçıların kullanımına sunulan Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında, 18 ülkeye yönelik finans, standardizasyon, lojistik ve tanıtım gibi farklı alanlarda yürütülen 328 faaliyetle ilgili çalışmaların devam edeceği ifade edildi.

Serbest bölgelerde dijitalleşme adımları
Ticarette stratejik öneme sahip serbest bölgelerin dijitalleşmesi için de yeni adımlar atılıyor. Bu kapsamda, Serbest Bölgeler Bilgisayar Uygulama Programı’nın (SBBUP) Serbest Bölgelerin Mekansal Yönetimi Otomasyonu’na uyum sağlaması, veri paylaşımını kolaylaştırması amacıyla “SBBUP API” sisteminin geliştirilmesi planlanıyor.

Gümrük sahalarında hız ve etkinliği artırmak için teknolojik çözümler üzerinde de çalışılıyor. Kara sınır kapılarında anlık araç sayısını tespit eden ve işlem sürelerini izleyen Gümrük Kapıları Saha Analiz Programı’nın ilk aşamasının tamamlandığı, programın pilot bir bölge müdürlüğünde test edileceği açıklandı. Ayrıca, kara yolu işlemlerinin yoğun olduğu gümrük müdürlüklerinde araç giriş-çıkışlarını takip etmeye yönelik İç Gümrük Saha Takip Programı’nın oluşturulması için çalışmaların sürdüğü kaydedildi.

Yapay zekâ entegrasyonu
Gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması hedefiyle “Tarife Tespitinde Yapay Zekâ Teknolojisinin Kullanımı Projesi” başlatıldı. Projeye yönelik analiz çalışmalarının devam ettiği belirtilirken, yapay zekâ ve yeni teknolojilerin entegrasyonuyla birlikte gümrük işlemlerinde daha yüksek verimlilik ve ticarette hızlanma sağlanması bekleniyor.