Selçuk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı ve Farmasötik Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Osman Tugay, Toros Dağları’nda arkadaşlarıyla yaptıkları gezide yaklaşık 1800 metre rakımda daha önce karşılaşmadıkları bir bitki keşfettiklerini söyledi.
Mikroskop altında yapılan detaylı incelemelerin ardından bitkinin yeni bir tür olduğunu tespit ettiklerini belirten Tugay, “Daha önce Türkiye'de bulunan tüm kır sümbülleri türlerini çalıştığımız için bu tür bize farklı göründü. Daha yakından inceledik, fotoğraflarını aldık, daha sonra örneklerini alarak yaygın herbaryum tekniklerine göre kuruttuk, laboratuvara getirip mikroskop altında detaylarını inceledik. İnceledikten sonra da diğer türlerden ayrıldığını gördük.” dedi.
Dünya literatürünü taradıktan sonra bitkinin bilim dünyasında yeni bir tür olduğundan emin olduklarını vurgulayan Tugay, şunları kaydetti:
“Yeni türe yeni bir isim vermek gerekiyordu. Bitkiyi Konya sınırları içerisinde bulduğumuz için Konya'mızın adını bilim dünyasına kazandırmak adına Latince isme uyarlayarak 'konyaensis' şeklinde isimlendirdik. Dolayısıyla bilim literatürüne 'Bellevalia konyaensis' olarak giren bitkinin Türkçe adını da 'Konya Sümbülü' olarak verdik ve bilim dünyasına kazandırmış olduk.”
Bitkilerin literatüre kazandırıldıktan sonra tıbbi ve ekonomik değerlerinin araştırılmasının önemine dikkat çeken Tugay, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bitki ülke ekonomisine nasıl kazandırılabilir, ilaç potansiyeli var mıdır? Bu çalışmalar yapılarak ortaya çıkarılması çok daha değerli. Hedefimiz bu bitkinin eczacılık etken maddelerini çalışarak, disiplinler arası çalışarak bir ilaç sürecine gidip gitmeyeceğini araştırmak. Diğer bir hedefimiz yine ekonomik olarak da değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini araştırmak olacaktır. Dünyanın farklı ülkelerinde yapılan çalışmalarda bu bitkinin farklı türlerinin antioksidan ve antienflamatuar özellikler ile kullanıldığı ayrıca geleneksel tıpta da romatizmal hastalıklarda kullanıldığına dair bilgilere ulaştık.”
Yeni türün zamanla çok daha değerli hale gelebileceğine dikkat çeken Tugay, “Yeni keşfedilen bir bitki olduğu için lokal endemik yani tek bir adreste var. Uluslararası Doğa Koruma Birliğine (IUCN) göre de bu bitki türleri nesli tükenme riski olarak 'çok tehlikede' kategorisinde yer alıyor. Dolayısıyla bu bitkinin koruma altına alınarak gelecek nesillere aktarılması çok önemli.” ifadelerini kullandı.