Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin “Yıllık GSYH” verilerini açıkladı.
Yıllık verilere dayalı hesaplamalara göre, zincirlenmiş hacim endeksiyle bağımsız yıllık GSYH 2024’te bir önceki yıla kıyasla yüzde 3,3 arttı. Üretim yöntemiyle cari fiyatlarla GSYH ise 2024 yılında yüzde 64,6 artış göstererek 44 trilyon 587 milyar 225 milyon liraya ulaştı. GSYH’de en yüksek pay yüzde 16,8 ile imalat sanayinin olurken, onu yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosiklet onarımı, yüzde 8,2 ile ulaştırma ve depolama sektörü takip etti. Yıllık GSYH’de en düşük pay, hanehalklarının işveren olarak faaliyetlerinden geldi.
Kişi başına GSYH, 2024 yılında cari fiyatlarla 503 bin 76 lira, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolar olarak hesaplandı.
İnşaat sektörü en çok büyüyen alan oldu
İnşaat sektörü 2024’te yüzde 9,9 büyüme kaydederken, su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosiklet onarımı ise yüzde 6,2 büyüme gösterdi. Hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5, ulaştırma ve depolama ise yüzde 0,5 oranında daraldı.
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2024’te, zincirlenmiş hacim endeksine göre bir önceki yıla kıyasla yüzde 4,3 arttı. Cari değerlerle GSYH içindeki payı ise yüzde 54 olarak kaydedildi. Hanehalkı harcamalarında en yüksek pay yüzde 21,7 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde, yüzde 15,9 ile ulaştırmada ve yine yüzde 15,9 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda gerçekleşti.
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2024 yılında yüzde 14,5, gayri safi sabit sermaye oluşumunun payı ise yüzde 31,3 oldu. Zincirlenmiş hacim endeksine göre devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,8 gerilerken, gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 2,7 yükseldi.
Mal ve hizmet ihracatı 2024’te zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 azaldı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenlerinde, toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27 olarak belirlendi.
İşgücü ödemelerinde artış
Gelir yöntemiyle yapılan hesaplamalara göre işgücü ödemeleri 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 89,2 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 54,1 yükseldi. İşgücü ödemelerinin cari gayri safi katma değer içindeki payı 2023’te yüzde 32,2 iken, 2024’te yüzde 37’ye çıktı. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023’te yüzde 47 iken, 2024’te yüzde 43,1 olarak gerçekleşti.