Büyük şehirlerin yanı sıra küçük yerleşimlerde de sağladığı pratiklik nedeniyle motosiklet kullanımı dünya genelinde giderek yaygınlaşıyor. Ekonomik erişilebilirliği, düşük yakıt ve bakım maliyetleri, park kolaylığı, trafikte zaman kazandırması ve aynı zamanda “bir yaşam tarzı tercihi” olması bu ilgiyi artırıyor. Ancak, sağladığı avantajlara karşın motosiklet sürüşü ciddi riskler içeriyor. Küçük kazalarda dahi sürücülerin sağlığı tehlikeye girebiliyor. Bu nedenle ehliyet, sigorta, düzenli bakım ve kask başta olmak üzere koruyucu ekipman kullanımı temel güvenlik koşulları olarak öne çıkıyor.
Avrupa’da sıkı kurallar
Avrupa ülkelerinde motosiklet sürüşüne ilişkin kurallar oldukça katı. Hemen her ülkede onaylı kask kullanımı zorunlu. Yaş ve ehliyet şartları motor gücüne göre değişirken, özellikle yüksek cc’li motosikletler için ilave eğitim ve 24 yaş sınırı aranabiliyor. Fransa’da kask üzerinde reflektif etiket, onaylı eldiven ve zorunlu durumlarda fosforlu yelek şartı bulunuyor. Belçika’da koruyucu mont ve bot yaz-kış zorunlu. Almanya, Avusturya ve Portekiz’de gündüz farı kullanımı mecburi; Fransa ve Hırvatistan’da ise yedek ampul bulundurmak şart. Kurallara uymayanlara yüzlerce avro para cezası, puan kesintisi ve araç bağlama gibi yaptırımlar uygulanıyor.
ABD ve Kanada’da farklılıklar
ABD’de tüm eyaletlerde motosiklet ehliyeti şart. Kask zorunluluğu ise 19 eyalet ve Washington’da geçerli. Bazı eyaletlerde kasksız sürüş yalnızca belirli yaş üstündekilere serbest bırakılırken, cezalar 25 dolardan 1000 dolara kadar çıkabiliyor. Hatta Georgia’da kasksız sürüş, para cezasının yanı sıra kamu hizmeti ya da bir yıla kadar hapisle sonuçlanabiliyor. Kanada’da motosiklet kullanımı iklime bağlı olarak daha çok yaz aylarında yoğunlaşıyor. Tüm eyaletlerde kask zorunluluğu bulunurken, güvenlik için koruyucu kıyafetler tavsiye ediliyor.
Latin Amerika’da denetim eksikliği
Meksika’da motosikletler özellikle şehir içi ulaşımda ve ticari taşımacılıkta yoğun kullanılıyor. Ehliyet, ruhsat, sigorta ve kask zorunluluğu bulunsa da bazı bölgelerde yolcu sayısına ve yaşına sınırlamalar getiriliyor. Güney Amerika ülkelerinde ise motosikletler trafik yoğunluğunun yarısını oluşturabiliyor. Kolombiya, Brezilya ve Peru’da kask ve reflektif yelek zorunluluğu mevcut olsa da denetim eksikliği nedeniyle kuralların uygulanmasında sorunlar yaşanıyor. Brezilya’da trafik kazalarındaki ölümlerin neredeyse yarısını motosiklet sürücüleri oluşturuyor.
Asya’da farklı uygulamalar
Japonya, Honda, Suzuki, Yamaha ve Kawasaki gibi dev markalarıyla hem dünyanın en büyük üreticilerinden hem de en büyük kullanıcı pazarlarından biri. Tokyo gibi metropollerde scooter tipi motosikletler yoğun tercih ediliyor. Ancak motor gücüne göre ehliyet kademeleri ve yaş sınırlamaları var. Rusya’da iklim nedeniyle motosiklet kullanımı sınırlı; 2024 itibarıyla ülkede 2,1 milyon kayıtlı motosiklet bulunuyor. Burada da kask zorunluluğu ve bazı yollarda sürüş yasakları uygulanıyor. Çin’de ise motosikletlerin şehir merkezlerine girişi birçok bölgede yasaklanmış durumda. İhlaller yüksek para cezaları ve trafikten men yaptırımlarıyla sonuçlanıyor.
Sonuç olarak, motosiklet dünyada ekonomik ve pratik bir ulaşım aracı olarak öne çıksa da ülkelerin farklı kuralları, cezaları ve denetim anlayışları sürüş güvenliğinin şekillenmesinde belirleyici rol oynuyor.