Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar-2025” bültenini yayımladı.
Merkezi yönetim bütçesi verilerine göre, 2024 yılında Ar-Ge faaliyetlerine 178 milyar 580 milyon TL harcandı. Buna göre, merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının bütçe içindeki payı yüzde 1,51, 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL’lik Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı ise yüzde 0,41 olarak gerçekleşti.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini hesaplamalara göre, 2025 yılında Ar-Ge faaliyetleri için merkezi yönetim bütçesinden 236 milyar 262 milyon TL ayrıldı.
En fazla kaynak üniversitelere
2024’te Ar-Ge harcamaları sosyo-ekonomik hedeflere göre değerlendirildiğinde, en yüksek pay yüzde 68,3 ile genel bilgi gelişimi kapsamında üniversitelere tahsis edildi. Bunu yüzde 9,3 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,2 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,3 ile tarım ve yüzde 4,0 ile savunma izledi.
2025 yılı tahminlerine göre, Ar-Ge ödeneklerinin yüzde 69,5’inin yine üniversitelere ayrılması bekleniyor. Endüstriyel üretim ve teknoloji yüzde 7,9 ile ikinci sırada yer alırken, genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) yüzde 5,4, tarım yüzde 4,8 ve savunma yüzde 3,6 pay alacak.
Uluslararası Ar-Ge programları
2024 yılında merkezi yönetim bütçesinden uluslararası Ar-Ge programlarına 1,03 milyar TL kaynak aktarıldı. Bu kapsamda, 461 milyon TL uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara, 367 milyon TL ikili veya çok taraflı kamu Ar-Ge programlarına, 202 milyon TL ise Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programlarına yönlendirildi.
2025 bütçe başlangıç ödeneklerine göre, uluslararası Ar-Ge programlarına 1,17 milyar TL ayrıldı. Bunun 500 milyon TL’si ikili veya çok taraflı programlara, 475 milyon TL’si uluslararası Ar-Ge kuruluşlarına, 198 milyon TL’si ise Avrupa çapındaki Ar-Ge programlarına tahsis edildi.
