Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu’nun (PPK) 23 Ekim toplantısına ilişkin özeti yayımlandı. Küresel ticaret politikalarındaki belirsizliklerin yüksek seyrini sürdürdüğü belirtilen özette, 2025 yılı küresel büyüme tahminlerinde sınırlı bir iyileşmenin beklendiği ancak büyüme görünümünde kırılganlığın devam ettiği vurgulandı.
Küresel Görünüm ve Emtia Fiyatları
Özette, artan korumacılık ve belirsizliklerin süresi gibi faktörlerin küresel büyüme üzerindeki riskleri artırdığı, buna rağmen Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ağırlıklı büyüme endeksinin 2025’te yüzde 1,9, 2026’da ise 2,3artmasının öngörüldüğü ifade edildi.
Enerji emtia fiyatlarının düşüş eğiliminde olduğu, buna karşın enerji dışı emtialarda özellikle endüstriyel ve değerli metaller kaynaklı artışın sürdüğü kaydedildi.
Faizler Gerilerken Rezervler Artışta
12 Eylül–17 Ekim döneminde TL mevduat faizleri 82 baz puan azalarak yüzde 48,5’e geriledi.
Aynı dönemde:
-
Ticari kredi faizleri: %47,9
-
İhtiyaç kredisi faizleri: %62,7
-
Konut kredisi faizleri: %37,9
-
Taşıt kredisi faizleri: %36,3
TCMB brüt uluslararası rezervleri 20,6 milyar dolar artarak 198,4 milyar dolara yükseldi.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i 267 baz puan, 1 ay vadeli kur oynaklığı %10,5, 12 ay vadeli oynaklık %19,8seviyesinde gerçekleşti.
Yurt dışı yatırımcılar son PPK döneminde 1,3 milyar dolar net portföy girişi sağladı; bunun neredeyse tamamı Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasasında gerçekleşti.
Harcamalar, Üretim ve Tüketim Eğilimleri
Ağustos–eylül döneminde kartla yapılan harcamalar artarken, kart kullanım oranındaki artış dışlandığında tüketim harcamalarının daha ılımlı seyrettiği değerlendirildi.
-
Perakende satışlar: Aylık %0,9, çeyreklik %1,8 artış
-
Ticaret satış hacmi: Aylık %1,4, çeyreklik %3,6 düşüş
-
Sanayi üretimi: Aylık %0,4 artış, yıllık %7,1 yükseliş
Veriler, talep koşullarının dezenflasyonist düzeyde ilerlediğine işaret etti.
İstihdam ve İş Gücü
Ağustos itibarıyla istihdam 32,8 milyon kişi, işsizlik oranı %8,3 olarak kaydedildi. İş gücüne katılım oranı 0,1 puan artarken, işsizlik oranı 0,2 puan geriledi.
İmalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentileri tarihsel ortalamanın altında seyretti.
Cari Denge ve Dış Ticaret
Ağustos ayında cari işlemler fazlası 5,5 milyar dolar, 12 aylık birikimli cari açık 18,3 milyar dolara geriledi.
Seyahat gelirleri 8,3 milyar dolar ile geçen yılın üzerinde gerçekleşti.
Eylül ayında ise ihracat azalırken, ithalat artışı gözlendi. Özellikle altın ithalatındaki artışın dış ticaret açığını genişlettiği belirtildi.
Altın ithalatı eylülde 2,5 milyar dolar, 12 aylık toplamda 21,7 milyar dolar seviyesine ulaştı.
Bankacılık sektörü borç çevirme oranı yüzde 167,3, reel sektörün oranı ise yaklaşık %150 oldu. TCMB, bu oranların önümüzdeki dönemde azalma eğilimine girebileceğini öngördü.
Genel Değerlendirme
PPK özetinde, son verilerin dezenflasyonist talep koşullarını desteklediği, rezerv birikiminin sürdüğü, finansal istikrarın güçlendiği ve dış dengedeki iyileşmenin devam ettiği vurgulandı.
